Het Streekmuseum Elsloo is tot 1 september 2020 GESLOTEN in verband met het Corona-virus.

Musea mogen alleen vanaf 1 juni open als aan de richtlijnen voldaan kan worden. Op dit moment is dat bij ons niet mogelijk; wij werken er hard aan om uw bezoek vanaf 1 september veilig mogelijk te maken.

Foto: De Limburger / Ermindo Armino (embedded)

Er komt een kennis- en informatiecentrum over de Maasvallei in het Streekmuseum in Elsloo. Dit zal, na een verbouwing, worden gehuisvest in de huidige bestuurskamer.

In het centrum is straks informatie te vinden over het ontstaan en de ontwikkeling van de Maasvallei, waarover te weinig bekend is bij de bewoners van nu. Kennis over de 'Gouden Eeuw' van de Maasvaart, de authentieke oude kernen met kastelen en schippersbeurzen en de bewoners door de eeuwen heen is niet bij velen bekend. Het centrum zal de kennis die nu nog aanwezig is delen met het publiek. tegelijkertijd zal het een ontmoetingsplek worden en zal het betrokkenheid en bewustwording genereren bij burgers, recreanten, toeristen en ondernemers.

Er komen visuele en digitale presentaties, een bibliotheek, een werk- en leestafel, een koffiehoek en een minibioscoop. Dit sluit goed aan bij de rest van het museum dat in totaliteit dienst gaat doen als Historiehuis van de Maasvallei. In het museum krijgt men informatie over de historie van de Maasvallei in het algemeen en Elsloo in het bijzonder. Er is aandacht voor landschap, geografie, geologie en cultuurhistorie. Het zal uniek zijn voor de Maasvallei op Nederlandse bodem.

Streekmuseum Elsloo werkt samen met Limburgs Landschap, Domein Elsloo en het Dorpsplatform. De kosten voor het centrum bedragen ongeveer 90.000 euro, die deels worden gedekt met subsidies. In augustus start de voorbereiding en ergens tussen februari en mei volgend jaar moet het bezoekerscentrum open gaan. 

Zie ook artikel in De Limburger van 28.05.2020

Wíe ich éin van dees daag langs 't Brikkewerk trampelde mós ich obbéns aan míéne sjwaltíéd dénke. Dat is intösje 75 jaor geleeje. Kénste dich eigelik neet veurstëlle, mèr ’t is zwa. Wat waor dat toch, achteraaf gezeen, éíne sjwanne tíéd veur ós kénjer. Ich zal perbeere uch te verdutsje wíe dat in dae tíéd ging.

Méístes, neet allezelaeve, woor ich óm 'n óer of zës óét bët gehaold. Dan mós ich get wirkskes rónjt de kraom doon. De hinne, aenje of gáúze voore, eier óétraape. Soms ouch al éíne stalóétmëste, de verkeskaetel klaor maake en gaot zwa mèr door.

Daonao woor de neuchtere gebraoke. Dan kaom de pan op taofel mit spek en ei. Ich kreeg dan 1 ei mit 2 bräödjes. En dan woor ouch nog gesop mit zwart brwad. Wëk goof 't door de waek neet. Dao waore mèr 3 saorte brwat. Zwart brwat, wëk en op hwag daag nog krëntewëk.

Taenge 7 óére leep ich dan mit de jónges óét de ómtrëk, 'ne gróp van óm en óm de 6, 7 man, nao de óuw kirk. Dat waor 'n klein hauf óer loupe. De Mës begoos óm hauf ach. De méíster of de juffrouw sjreef dan op waeme in de kirk waor. Dat tëlde mit veur díen punt "Godsdienst"op 't rapport.

Nao de Mës trampelde veer dan op ós aelfendaartigste nao de sjwal bíé 't Heilighart beeld. In dae tíéd zaote de jónges en de maedjes neet bíéjéín. Ich mein dat de sjwal taenge hauf näöge begoos. Es de bel ging, leepe veer sjwan achteréín nao de klas. Omdat de méíste jónges klómpe drooge, maakde dat nogal get remptemp.

Es d'n éín of angere te laat kaom, kreeg 'r straof. Kaomste dëk te laat dan móste op d'n kneeje gaon zitte veur 't bord. Mit 'ne stek in d'n 2 hènj baove d'ne kop. Mót geer èns perbeere óm dat 5 menuute vol te houwe. Intösje perbeerde de méíster dich get bíé te brënge. Onger de speeltíéd woore allezelaeve get spelkes gedaon.

Bökskesprènge waor eín van die speelkes die veer 't leefste deege. Dan stinge 4 of 5 jónges achterein. De jèste gebuk mit z'n hènj taenge de móér mit z'n béin óéteréín. De 2e gebuk achter de jèste mit z'ne kop tösje de bein van de jèste. En zwa wíer. Dan sprónge de anger 4 of 5 jónges euver de rögge. De jónges die gebuk stónge, ginge waal éns door de kneeje van 't gewich. Dan waor 't lache. Daonao woor getóésj en móste angere gebuk gaon staon. Nao de speeltíéd ginge veer weer nao de klas pës 12 óére. Daonao héíves veur de middig.

'sMiddes waore de lësse van 2 pës 4 óére. Op waeg nao de sjwal woor dan méístes geknubbelt of gevoetbalt. Veer houwe plaats genóg want toendertíéd waore mèr 3 of 4 autoos in Aelse. Alléin waor 't lestig óm op tíéd in de sjwal te kómme. De bös van de EBAD kaom óm kwart veur sjwè langs. Waor die te laat,dan waore veer ouch te laat op de sjwal. Dat versteit zich.

Ich kén mich ouch nog veur de géís haole dat veer vlak nao de aorlog bie de gymnastieklës honkbal, dus Amerikaans baseball, speelde. Dat houwe ós de Amerikanen geljèrt in d'n aorlog. Dan wees méíster Wouters, bíénaam "de mënt", 4 jónges aan die dan letterliik veur paol móste staon. Dat waore dan de 4 hónken. De "slagman"kreeg dan van de méíster 'n klein plèngske. Daomit mós 'r dan e saortemënt tennisbelke de speelplaats op hóuwe. Raakde hae dat belke goot en koos 'r langs de 4 päöl loupe veur de bal truk waor op de plaats woo 'r gehóuwe houw, dan houw hae 1 punt. Dao kreege veer waal 'n uurke mit óm.

Ich mót uch waal nog effe óéteréínlëgge wie die speelplaats óét zaog. Die waor neet getard en dao laoge ouch géin plavúuze of teegels. Nei en nog èns nei. Dao laog dikke keezel. Dus hel loupe op dae keezel ging dich neet goot aaf. Voetballe waor trouwes ouch verbaoje.

Ich mót aevel ouch nog mêlje dat de veljtwachter, de pap van Harie Rouvroye zjèlliger, reigelmaotig op de sjwal kaom. Dan houw ein of anger batje weer get óétgespwak. Dan houw 'r, es 'r aan de kaese, de próéme of de merketons houw gezaete, 't breer neet tóegedaon. Dan leepe de keu of anger bjèste door 't veljt of 't dörp. Of d'n éín of angere houw de tankeldraod doorgesneeje, of anger strabatse óétgehaolt. De veljtwachter hoofde dan mèr z'ne gómmeslóék te laote zeen, dan houw 'r ós weer e tíédje de praam op de naas gezat.

Ich wil uch neet wíer lestig valle, mèr geer zeet dat de sjwal 75 jaor geleeje hjèl get anges waor wíe vandaag de daag.

 

Mit de kómplemënte van Jo van Sjef van An óét de Hei (van de Platte Aelsenaer)

Foto boven (Guus Peters): Tussen de “Vogelbuurt” en "Üt Kruudje” (Aronskelk) loopt nu een voetpad welk nog een deel van het trace van de oude veldweg volgt.

Hieronder: rechtsboven het huidige Dorine Verschureplein. De Aelserhëgge (ooit de landweer) was een veldweg die volgde ongeveer de huidige Bandkeramiekersstraat en Heiveldstraat en liep door tot in het Meldert.  

Dees waek trampelde ich ouch nog 'ne kjèr door de Drie Kóéle. Dat leet mich óngerens weer trukdénke aan de tíéd dat ich mit de Mem mós gaon mëlke in de Aelserhëgge. Ich waor dóe e jaor of 9.

Zwa taenge 'n oer of zeve 's aoves leep ich mit de Mem nao de Aelserhëgge. De Mem hou dao 'n wei gepach van Sjaak van Doorke {fam. Hendriks} óét 't dörp. De Aelserhëgge laoge toendertíéd tösje La Famille en de Driekóéle.
Veer leepe dan euver 'ne veljtwaech mit e kerke mit 2 raajer. Op dat kerke stinge 2 mëlktuite, 2 driepwêt en 'n zíe. Geer ként 't geluive of neet. Mèr dat kerke houw al raajer mit lochbènj. Veur dae tíéd waor dat al get apaarts.

Ich mót waal drop wíéze dat dat waechske eigelik dae naam neet maogde höbbe. Dao leepe 2 karrespäör door de veljer. Dao tösje in leep dan de hoofslaach. Dat waor alles. Dat waegske verbónj de Steinderwaeg mit de Driekóélewaeg.
Op dae waech sjrókste dich avvantoe kepot es obbéns, op 'ne maeter of 10 veur dich, 'ne gróp van e stök of zeeve petríeze opvlwaage. Ouch zaote dao get fezante, mèr die maakde géí laeve. Kníen an haaze zaogste haos nwats. Die zaote tösje 't kaore, terf, haaver of gaes. Maís houwe ze in dae tíéd nog neet.

Mèr good en waal. Es veer waore aangekómme, pakde ich 'ne driepwat, krwap ónger 'n koo, en begoos te mëlke. Onger dat mélke kreegste allezelaeve de start van die koo óm d'n warre. De koo gebrúúkde häöre start óm de vleege eweg te jaage. Omdat ich nog neet zwa 'n sterke vinger houw, mós de Mem ummer "naomëlke". Ich kreeg de koo neet gans laeg. Ich höb mich ouch allezelaeve verwónjert dat de koo stil bleef staon es 'ne snótslemmel wie ich aan häör daeme waor aan 't trëkke. Hóuste d'n tob haos vol, dan zatste de zíe op 'n tuit, en sjöddeste de mëlk door de zíe. Dan bleeve de vleege en anger óngesiever achter in de zíe. Es de keu gemólke waore, ginge veer weer heives.

Méístes woor 1 tuit 't 's mörges aan de straot gezat. Die woor dan opgehaold en nao de fótsj gebrach. Ich mót waal bekénne dat ich neet eedere aovent hoofde mit te gaon. Mèr mit m'n Mem höb ich allezelaeve good kénne opsjeete. Ouch wie ich al e stök ouwer waor. Dat waor 'n vrouw óét dóézende.

In de wéntjer stónge de keu in de stal en mós ich de stal óétméste. Dat waor mich e zwaor werkske. Dat mós meistes gebäöre veur ich nao de kirk ging. Dus veur 7 óére 's mörges. Zwa wie gezach stónge de keu 's wéntjers bènne. Dan móste die waal gevoort waere. Méístes kreege ze gemaale krwatte. Die krwatte laoge in de krwatte-kelder. Die woore méístes door míéne pap in 'n mènjel nao baove gehaolt. Dan móste ze in 't krwatte-mesjíén gemaale waere. Dat waor weer éin van de werkskes die ich mós doon. Es de krwatte gemaale waore, woore ze in de krub bíé de keu gegwait.

Es lëste zal ich uch vertëlle wie ich drachter kaom wat gebäörde es 'n koo nao d'n dúúr mós. Op 'ne middich, zwa taenge 2 óére, pakde de pap 'n koo en zach dat 'r nao de Hei mós. Ich wol mitgaon. Mèr dae voogel ging neet op. Ich maogde neet mit. Zwa gemaekelik leet ich mich aevel neet aafsjeepe. Ich leep door de veljer achter míéne pap aan en zörgde deveur dat 'r mich neet in de smieze kreeg. Wie 'r bíé dae boer in de Hei kaom, zaoch ich wat gebäörde mit 'n koo die nao d'n dúúr mós. Väöl laater kaom ich pas drachter wie de bessem in de steel zaot en wat 'r richtig gebäörde. Allewiel wéíte de kénjer van 4 of 5 jaor al wat dae dúúr dao deech.
Veer zulle mèr zëgge dat de tíéje verangere. 

Mit de kómplemënte van Jo van Sjef van An óét de Hei (van de Platte Aelsenaer)

Foto: P.B. Kramer, www.beeldbankgroningen.nl (1785-17325)

Wie ich e paar daag geleeje de Gaeversdellewaeg aaftrampelde, veel mich in, dat ich al jaore neet mjè op de Hoos waor gewaes. Dus ging ich de Hoos op langs de koostal van Claose. Pës dao waor de waeg getart. Daonao neet mjè.
Nao 'ne maeter of víéftig koos ich kónkledeere dat dao de lèste 60, 70 jaor noch niks verangert waor. De hoofslaag kooste nog good zeen en dao laoge 'ne smaer grwatte en kleiner klauwe. Dao waore ouch genóg kóéle. Mit 'ne fits móste híé neet kómme. Dan leepste grwatte kans óm 'ne kepotte bènjt te kríége.
In de graaf stónge 'ne rómfel kollebloome, die ich al jaore neet mjè gezeen houw. Geer ként 't geluuive of neet, mèr 't krejoelde dao van de bíeje en hómmele.

Wie ich dao zwa leep mós ich aan de tíéd dènke wie ich mit de pap de Hei in mós óm mit te huije. In de Hei houw de mem 'n grous. Die woor gebrúúk óm 'ne wéntjerveurraod veur de keu aan te lëgge. De pap wirkde waal väöl helder es ich. Ich leep mèr get mit de raek of de gaffel te klwatte.
Taenge 'n oer of drie kaom dan de mem mit de smouwere mit rauw sjénk, fluitekjès of gekaok spek. De pap kreeg ouch nog 'ne tuit tjè en ich e flesjke limmenaat. Ouch kreeg ich ummer get babbelaere. Méístes waore dat spekskes of stökskes kristekook. Ouch kreeg ich waal èns zeut hout. 

Es ich dan zwa in m'n blwatte pens op m'ne rök in t hui laog, lóésterde ich nao de ljèwerik. Dae rotzak zaogste haos nwats. Dae deeg allein mer kwettere en sjettere. Dat gelóét höb ich zeker al 40 jaor neet mjè gewèrt.

Ouch mós ich trukdaenke aan dae tíéd wie de kénjer hunne tíéd ómkreege. De jónges laoge ummer mit e man of 4, 5 bíéjéín. Ze waore dan aan 't knubbele of aan 't bökskesprénge. Ouch deege veer waal doppe of uuve. Bíé dat uuve móste allezelaeve good oplëtte. Dao waore van die batjes die dat speelke good kóste en dich 'ne pwat kooste óéttrëkke. Dat wil zëGGe datste alle uuve aan die raekele verloors. Voetballe deege veer ouch. Dao waore wéíje genóg.

De maedjes deege anger speelkes. Dat verstéít zich. Die waore aan 't hénke, tuike sprénge of prikke. Ich höb in dae tíéd ummer mit verwónjering staon te kíéke es e maedje mit 4 of 5 bel waor aan 't prikke. Die deege ouch waal strikke en de gans hènjigge deege ouch krosjeere.

Wie ich get laater op 't kirmestrein leep, zaoch ich e stök of 3 streng van a jaor of 13, 14 op 'n bank rónjt-hange. Eíne waor zich aan 't begaaije aan e pekske keukskes, d'n angere vermeubelde 'n túút chips en de driede drónk zich e blikske Cola.

Nóé maog geer keeze welke kénjer gelökkiger waore. Nóé hange ze allein mèr achter hunne kompjóéter, hunnne x-box en wéít ich wat noch mjè. En ouch nedflix, videoland en gaot zwa mer wíer. Gröpkes van estök of 5 kénjer zúúste gaaróét neet mjè.

Ich wéít zeeker dat de méíste kénjer 70 jaor geleeje gelökkiger waore. 

Gesjreeve door Jo Cobben (Jo van Sjêf van An óét de Hei) van de Platte Aelsenaer

Op de foto: Catsop - De Knup

De zón sjeen, haos géíne wénjt, min luuj op de waeg, dus effe dróét.

De jèste dae ich taengekaom waor Sjang van Bella óét de Gats. Hae begoos te snootere euver zíéne moostem. Dat 't väöl te drweg waor en de wénjt óét de verkjèrde hook kaom. Mèr z'n junkerkes en grafiaote stónge waal al sjwan in de bleuj. De dikke bwanne zaote aevel hardstikke ónger de meelje. Ouch mós 'r nog de slaaikrwatte gaeje en aaftrëkke. Es ich zin houw koos ich mich 'ne póes witte króétnaegel bie häöm gaon haole. Wie 'r ouch nog euver de moutheuvele begoos, houw ich m'n túút waal vol en zach dat ich géíne tíéd mjè houw. Ich heef aaf en leep de Vjèstraot in en wier de Knup op.

In éin van de wéíje leepe get bjèste en rénjer. Zwa te zeen waor éin van die bjèste speelich. Wie ich dao zwa stong , kaom, of de duuvel daomit speelde, Hubaer van d'n haole Pie aangefits. Hae stapde aaf en zach dat 'r kaom kíéke wie 't mit de de maus bjèste waor. De dúur stóng te trampele van óngedöljt, zach 'r lachentaere. Ouch mós 'r nog get gaon doon aan de krauwepwèt.

Ich leep wíer de Knup op en baove waor e maedje 'ne jóng aan 't aaftrëkke.  (oftewaal: ut maedje maakte ein foto van de jóng) 
Ich zach de ze goojedaach en leep wier.

Door 't Sjièkkendaal leep ich Katsep in. Naeve 't hóés woo Bokke-Ljèn en Kwab d'n Uul gehóest houwe, waore e paar man aan 'n ouwer hóés aan 't wirke. Eíne van die mansluuj zaot baove op de vees zich éin segret te rouke. Wie ich vroog of ze nog väöl te doon houwe, begoos éine van die tsjwè te lache. Aan deeze kraom kumpste nwats óétgewirk, zach 'r. Veer mótte de kraom van ónger pës baove euvernuuts pljèstere. Ouch de kaanjel laek wie 'n zeef en dao zal nog waal mjè te doon zeen. Mèr ich mót nóé'nao de tandarts want ich verrëck van de píen aan 'ne ouchstènjt.

Ich leep wíer 't Ermstervèljt in en kaom géíne mjè taenge. Zwa zeet geer waal datste ouch in de coronatíéd noch get kèns belaeve.

Gesjreeve door Jo Cobben (Jo van Sjêf van An óét de Hei) van de Platte Aelsenaer

Bron: Andere Tijden

Kinderen vertellen door middel van hun dagboeken hoe zij de Tweede Wereldoorlog hebben ervaren. Onbekende én iconische archiefbeelden van kinderen in de oorlog laten een ingrijpend beeld zien van de oorlogsgeneratie.

Foto: Streekmuseum Elsloo, Amerikaanse bevrijders op de Stationsstraat te Elsloo, waar nu cafe Oos Heim en de Dierenkliniek is gevestigd. Klik voor vergroting.

“Het wel en wee tijdens de crisis en bezetting gedurende de tweede wereldoorlog”

Een van de onderdelen van de viering van 75 bevrijding van Stein was het geven van een presentatie over de dorpen van Stein in de tweede wereldoorlog. De lezing werd diverse keren met grote belangstelling gegeven.

Echter een geplande laatste lezing kon wegens de coronacrisis niet doorgaan. Om de mensen die ze nog niet gezien hadden toch in de gelegenheid te stellen om de lezing te volgen, is deze lezing gegeven door Guus Peters van Streekmuseum Elsloo door Stein Lokaal zonder publiek opgenomen.
De complete lezing bestaat uit drie delen en is nu te bekijken op Stein Lokaal.

Deel 1 >

Deel 2 >

Deel 3 >